ایرانیان به مهمان نوازی در جهان کاملا شناخته شدهاند. خانمهای باسلیقه ایرانی هم همواره به ظروف پذیرایی خود حساسیت نشان میدهند تا بتوانند یک میزبانی بینظیر داشته باشند. ظروف ملیله کاری با طرحها و نقوش زیبای خود میتوانند توجه خانمها را به سمت خود بکشانند. سینی ملیله کاری هم از آن محصولات ملیله کاری شده است که شما را در داشتن یک مهمانی اصیل ایرانی همراهی میکند. به زیبایی، استکانهای پر از چای را بر روی نقوش سینی بگذارید و آنها را جلوی مهمان بگیرید تا چشم همگان به زیبایی این نقوش چشمنواز و البته اصیل ایرانی مبهوت شود. با توجه به زیبایی بینظیر این محصول در ادامه مقاله قرار است روش ساخت سینی ملیله کاری مورد بررسی قرار گیرد.
مواد اولیه در ساخت سینی ملیله کاری
هنرمندان ملیله کار ابتدا باید مواد اولیه برای ساخت سینی ملیله کاری را فراهم کرده و سپس مراحل ساخت را شروع کنند. در این روش ساخت از طلا، نقره و مس به عنوان مواد اولیه استفاده میشود. این مواد اولیه در طبیعت به صورت خام یافت میشوند. بنابراین ابتدا باید استخراج شوند و سپس بعد از مراحل فرآوری به دست ملیلهکار برسند. این مواد در کارگاه ملیله کاری به شمش تبدیل و سپس از آنها ورق تولید میشود. در نهایت هم ورقها بریده خواهند شد. نقره در بین مواد اولیه، با بیشترین درصد در ساخت سینیهای ملیله به کار میرود. علاوه بر اینها مواد دیگری همچون موم طبیعی، تیزاب، زاج سفید و جوهر گوگرد نیز در ساخت سینی ملیله کاری ضروری هستند.
ابزار ساخت سینی ملیله کاری کداماند؟
حال که مواد اولیه فراهم شدهاند، ابزار لازم مورد بررسی قرار میگیرند تا همه چیز برای ساخت سینی ملیله آماده باشد. این ابزار لازم به شرح زیر هستند:
کوره
ملیله کاران در ساخت سینی ملیله کاری ممکن است از یکی از دو نوع کوره ملیله استفاده کنند. این دو نوع، کورههای زغالی و کورههای گازی هستند. از این کورهها برای ذوب کردن فلز نقره استفاده میکنند. در کورهها حرارت بالایی در حدود بالای 1300 درجه سانتی گراد تولید میشود.
بوته
بوته یکی از ظروف استوانهای شکل جهت ذوب نقره در ساخت سینی ملیله کاری است. این ظرف معمولا از گرافیت ساخته میشود و سایزهای مختلفی دارد. کوچکترین سایز آن ۵۰ گرم است و بزرگترین آنها وزن یک کیلوگرمی دارد.
ریژه یا ریچه
دیگر ابزار مورد نیاز در ساخت سینی ملیله کاری ریژه یا ریچه است که پس از ذوب نقره در بوته، مواد مذاب را داخل آن میریزند.
دستگاه نورد
برای آنکه بتوان شمش ملیلهای را به مفتول تبدیل کرد، از دستگاه نورد بهره میگیرند.
دمبوری
دمبوری ملیله کاری یک مخزن بنزین، یک دم هوا و همچنین یک مشعل دارد تا بتوان از آن برای آتشکاری جزئی استفاده کرد.
انبر آتش کاری
انبر آتش کاری را با دستهای بلند میسازند تا از آن برای آتش و لحیم کاری استفاده ببرند.
مته برقی
سوراخهای لازم در قسمتهای زمینه کار با استفاده از مته برقی ایجاد میشوند.
تخته تاب
تخته تاب دو قطعه چوبی است که برای تاباندن مفتول نقرهای در ساخت سینی ملیله کاری اختصاص یافته است.
قیچی
هنگامی که ملیلهکار میخواهد ورقههای آهنی را برش دهد و مفتولهای نقرهای را قطع کند، قیچی مورد استفاده قرار میگیرد.
فرچه یا برس سیمی
انتهای کار ساخت سینی ملیله کاری، محصول به تمیزکاری نیاز دارد. از فرچه یا برس سیمی برای پاک کردن ناپاکیها و چرک از روی ملیله استفاده میشوند.
آینه سوهان
آینه سوهان برای براق کردن و شفاف نمودن سطح کار نقره مخصوص شده است.
جفت
جفت وظیفه دارد مفتول ملیله را به ریز نقشها شکل دهد.
قالب ریخته گری
قالب ریخته گری برای ساخت اشیا مانند پایه و دسته استکان مورد استفاده قرار میگیرد.
دندانه ملیله کاری
دندانه ملیله کاری در ساخت سینی تبدیل نوار نقرهای به نوار دندانه دار را انجام میدهد.
حدیده
حدیده، ابزاری است که با استفاده از آن مفتولهای نقرهای با قطرهای مختلف به شکل استوانهای تهیه میشوند. مفتولهای تهیه شده دو لایه بیرونی و درونی دارند.
سینی ملیله کاری چگونه ساخته میشود؟
بعد از آنکه با مواد اولیه و ابزارهای مورد نیاز برای ساخت سینی ملیله کاری آشنا شدید، مراحل ساخت آن را مورد بررسی قرار دهید. در ادامه مراحل آن به چند بخش تقسیم شده تا بهتر با آنها آشنا شوید. این مراحل عبارتند از:
-
انتخاب مواد اولیه
در معرفی مواد اولیه ساخت سینی ملیله کاری گفته شد که میتوان از فلزات طلا، نقره و مس استفاده کرد. البته که از بین این فلزات در هنر ملیله کاری در اصفهان نقره بیشترین کاربرد را دارد. زیرا که به راحتی قابلیت اجرا و تغییر شکل دارد و کار ساخت و شکل دهی مفتولها را آسان میکند. به طور کلی این فلزات برای ایجاد ظروف مقاوم، زیبا و بادوام بسیار مناسب هستند.
2. تهیه الگو
بعد از آنکه یکی از مواد اولیه لازم را انتخاب شد، نوبت به اجرای الگوها و طرحها میرسد. هر هنرمند طرحها و طرحبرداریهای خاص خود را دارد که به عنوان الگو و طرح مورد نظر روی سطح مس یا نقره کشیده و اجرا میشود. هنگام تهیه الگو شکل نهایی ظروف تعیین خواهد شد.
3. شروع ملیله کاری
در این مرحله از ساخت سینی ملیله کاری، هنرمندان ملیله از ابزارها و تکنیکهای خاص استفاده می برند تا طرحها و الگوهای خود را روی سطح مس یا نقره بکشند و آنها را به مرحله اجرا برسانند. بخشهای مختلف این مرحله شامل طرحهای مشابه، رنگآمیزی و ایجاد جزئیات ظروف است.
4. پوشش ملیله
وقتی ساخت سینی ملیله کاری به مرحله اجرا رسید، برای آنکه زیبایی آن حفظ و ویژگی دوام به آن اضافه شود، آن را با مواد محافظ مثل رزین پوشش میدهند. این چنین فرآیند پوشاندن ظروف را انجام خواهند داد. این پوشش توانایی دارد از سینی ملیله کاری در برابر آسیبها محافظت کند و عمر مفید آن را افزایش دهد.
5. ایجاد طرحها و نقوش مليله
آخرین مرحله در ساخت سینی ملیله کاری، اجرای نقوش بر روی آن است. این نقوش اجرایی بیشتر ذهنی بوده و از طرحهای قدیمی و سنتی ایرانی گرفته شدهاند. با این حال ریزنقشهایی که بر روی این محصول حک میشوند شامل بته جقه، ریزه جقه، برگ فرنگ، برگ، غنچه، پیچ، جفت پیچ، پیچک، سه چشمه و… هستند. شما میتوانید طرح باب سلیقه خود را انتخاب و سینی مد نظرتان را از فروشگاه ملیله کاری خریداری کنید.
جمع بندی
سینی ملیله کاری یکی از ظروف جذاب این هنر ایرانی است که به خانمها در برگزاری مهمانی شیک و لاکچری کمک میکند. برای ساخت این محصول هنرمندان ابتدا مواد اولیه مانند نقره و ابزار لازم را تهیه کرده و طی مراحلی آن را تولید و به بازار عرضه میکنند. مهمترین بخش در ساخت سینی ملیله کاری نقوش بینظیر آن است که چشمها را به سمت خود میکشاند.
سوالات متداول
- چرا از نقره به عنوان مواد اولیه در ساخت سینی ملیله کاری استفاده میشود؟
نقره قابلیت اجرا و تغییر شکل دارد و به راحتی به شکل سینی ملیله کاری در میآید.
2. مراحل ساخت سینی ملیله کاری کداماند؟
مراحل ساخت سینی ملیله کاری به ترتیب انتخاب مواد اولیه، تهیه کردن الگو، شروع ملیله کاری، پوشش و ایجاد نقوش سینی است.
3. چرا در مراحل ساخت سینی ملیله کاری، ملیله را پوشش میدهند؟
زیرا که پوشش از سینی ملیله کاری محافظت میکند تا آسیب نبیند و عمر مفید آن افزایش پیدا کند.